مالیات بر حقوق چیست؟
مالیات بر حقوق، یکی از انواع مالیاتهای مستقیم است که به درآمد افراد حقیقی که در مقابل تسلیم نیروی کار خود در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در ایران، بهطور نقد یا غیرنقدی تحصیل میکنند، تعلق میگیرد.
ماده 82 قانون مالیاتهای مستقیم، مالیات بر حقوق را اینگونه تعریف میکند:
درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته بهطورنقد یا غیرنقد تحصیل میکند، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.
موارد مشمول مالیات بر حقوق
موارد مشمول مالیات بر حقوق شامل موارد زیر است:
- حقوق و مزایای نقدی و غیرنقدی کارکنان شاغل در بخش دولتی و خصوصی
- حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر بازنشستگان و مستمریبگیران
- حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر سایر اشخاص حقیقی که در ایران سکونت دارند
موارد غیرمشمول مالیات بر حقوق
موارد غیرمشمول مالیات بر حقوق شامل موارد زیر است:
- حقوق و مزایای پرداختی به اشخاصی که تابعیت ایران را ندارند و در ایران سکونت دائم ندارند
- حقوق و مزایای پرداختی به کارکنانی که در خارج از ایران اشتغال به کار دارند
- حقوق و مزایای پرداختی به کارکنانی که به عنوان نماینده سیاسی یا اداری دولت ایران در خارج از کشور اشتغال به کار دارند
- حقوق و مزایای پرداختی به کارکنانی که به عنوان کارمند شرکتهای خارجی که در ایران شعبه یا نمایندگی دارند، اشتغال به کار دارند
نرخ مالیات بر حقوق
نرخ مالیات بر حقوق بر اساس جدول زیر تعیین میشود:
بازه درآمد مشمول مالیات | نرخ مالیات |
---|---|
تا 10 میلیون تومان | صفر |
از 10 میلیون تا 40 میلیون تومان | 10 درصد |
از 40 میلیون تا 80 میلیون تومان | 15 درصد |
از 80 میلیون تا 120 میلیون تومان | 20 درصد |
بیش از 120 میلیون تومان | 25 درصد |
برای محاسبه مالیات بر حقوق، ابتدا باید درآمد مشمول مالیات را تعیین کنیم. درآمد مشمول مالیات عبارت است از مجموع حقوق و مزایای نقدی و غیرنقدی دریافتی فرد، منهای معافیت مالیاتی.
پس از تعیین درآمد مشمول مالیات، با استفاده از جدول نرخهای مالیات بر حقوق، میتوان مالیات متعلقه را محاسبه کرد.
به عنوان مثال، اگر فردی با حقوق ماهانه 20 میلیون تومان، مشمول مالیات بر حقوق باشد، ابتدا باید درآمد مشمول مالیات وی را تعیین کنیم. درآمد مشمول مالیات این فرد برابر است با 20 میلیون تومان - 10 میلیون تومان (معافیت مالیاتی) = 10 میلیون تومان.
با توجه به اینکه درآمد مشمول مالیات این فرد در بازه 10 تا 40 میلیون تومان قرار دارد، نرخ مالیات وی برابر با 10 درصد است. بنابراین، مالیات متعلقه این فرد برابر است با 10 میلیون تومان * 10 درصد = 1 میلیون تومان.
پرداخت مالیات بر حقوق
پرداخت مالیات بر حقوق بر عهده کارفرما است. کارفرما موظف است مالیات متعلقه به کارکنان خود را در زمان پرداخت حقوق، کسر و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند.
کارکنان در قبال پرداخت مالیات حقوق، وظیفهای ندارند.
اهمیت مالیات بر حقوق
مالیات بر حقوق یکی از مهمترین منابع درآمدی دولت است. این مالیات به دلیل حجم بالایی که دارد، نقش مهمی در تأمین منابع مالی دولت و هزینههای عمومی کشور ایفا میکند.
علاوه بر این، مالیات بر حقوق به توزیع عادلانه درآمد در جامعه کمک میکند. با اخذ مالیات از افراد پردرآمد، میتوان بخشی از درآمد آنها را به افراد کمدرآمد انتقال داد و به این ترتیب، فاصله طبقاتی را کاهش داد.